مقدمه
پرایس اکشن Price Action Trading یا مختصر شده PAT عبارتست از اینکه تریدر تمام تصمیمات خود در مورد ترید را فقط بر اساس نمودار قیمت (بدون هیچ اندیکاتور، اکسپرت و …) اخذ می‌کند.
پرایس اکشن (به انگلیسی Price Action) به معنای عملکرد قیمت یا حرکات قیمت است. هر معامله‌گری که تصمیمات خود را براساس تحلیل تکنیکال و نمودار قیمت می‌گیرد به شیوه متفاوتی معامله می‌کند.
هزاران استراتژی متفاوتی وجود دارد که معامله‌گران از آنها استفاده می‌کنند.
این استراتژی‌ها معمولا در سه دسته بسیار کلی جای می‌گیرند:
- معامله‌گری براساس پرایس اکشن
- معامله‌گری براساس اندیکاتورها و اسیلاتورها
- معامله‌گران با ترکیبی از هر دو روش
استراتژی‌های خاص‌تر دیگری نیز وجود دارند، مانند فصلی (seasonality)، جریان سفارش (order flow)، یا آماری (statistical). معامله بر اساس پرایس اکشن یکی از ساده‌ترین اَشکال معامله‌ای است که می‌توان آموخت، و چه در بازار سهام معامله کنید، چه ارز و چه بازارهای دیگر، البته یکی از موثرترین‌ها روش‌ها در معاملات به شمار می‌رود.
اگر به تازگی معامله‌گری را آغاز کرده‌اید، یادگیری معامله بر اساس پرایس اکشن می‌تواند نقطه شروع فوق‌العاده‌ای باشد.
تعریف معاملات پرایس اکشن
معاملات بر اساس پرایس اکشن به این معناست که مبنای تصمیمات معامله‌گری را بر پایه حرکات قیمت یک دارایی قرار دهید.
شما در معامله‌گری با پرایس اکشن، از اندیکاتورها یا سایر روش‌های تحلیل استفاده نخواهید کرد اما اگر استفاده کنید وزن بسیار اندکی در جریان تصمیم‌گیری معاملاتی به آنها خواهید داد.
یک معامله‌گر پرایس اکشن باور دارد که تنها منبع واقعی اطلاعات خود قیمت است. بالا رفتن سهام به معامله‌گر پرایس اکشن می‌گوید که افراد در حال خرید هستند.
سپس معامله‌گر براساس قدرت و تهاجمی بودن خرید ارزیابی می‌کند که آیا این روند ادامه خواهد داشت یا خیر. معامله‌گران پرایس اکشن معمولا خودشان را درگیر اینکه چرا چیزی اتفاق افتاد نمی‌کنند.
با استفاده از نمودارهای تاریخی و اطلاعات قیمت در زمان واقعی مانند قیمت‌های عرضه و تقاضا، حجم معاملات (volume)، شتاب (velocity) و بزرگی (magnitude)، معامله‌گر پرایس اکشن به دنبال یک نقطه ورود مطلوب برای معامله خود است.
نقطه ورود مطلوب به کنترل ریسک در معاملات کمک کرده و البته سود بالقوه‌ای نیز به همراه دارد.
نمودار ساده در برابر نمودار شلوغ
برای نشان دادن تفاوت بین چارت ساده پرایس اکشنی و چارتی که تعدادی از محبوب ترین اندیکاتور ها بر روی آن قرار دارد، دو چارت زیر بعنوان مثال در نظر بگیرید.
در نمودار اولی هیچ اندیکاتوری وجود ندارد و پرایس اکشن خالص است. و در چارت پائینی اندیکاتور های استوکاستیکMACD، ADX و بولینگر باند قرار دارد.
نمودار تمیز:
نمودار شلوغ:
نکته حائز اهمیت اینکه چارتی که دارای تعداد بیشتری اندیکاتور باشد، با اشغال بخشی از چارت سبب کوچک شدن قسمت نموار قیمت شده و این باعث می شود توجه تریدر به حرکت خالص قیمت کمتر شود.
بنابراین نه تنها فضای کمتری از صفحه مانیتور شما به حرکت قیمت اختصاص می یابد بلکه توجه شما آنطور که باید و شاید بطور کامل بر روح چگونگی حرکت قیمت متمرکز نمی‌شود.
انواع استراتژی‌های پرایس اکشن
یک استراتژی متداول پرایس اکشن شکست یا برک‌اوت (breakout) نام دارد.
در استراتژی برک‌اوت هنگامی که قیمت یک دارایی درحال حرکت با گرایش (tendency) خاصی است، اگر آن گرایش شکسته شود، به معامله‌گر یک فرصت جدید معاملاتی را نشان می‌دهد.
به عنوان مثال، سهامی که در 20 روز گذشته بین 1100 تا 1000 تومان معامله شده و سپس بالاتر از 1100 تومان رفته را در نظر بگیرید.
این تغییر در گرایش به معامله‌گر نشان می‌دهد که حرکت نوسانی احتمالا پایان یافته و با تشکیل یک روند جدید، حرکت به سمت 1200 تومان (یا بالاتر) آغاز شده است.
شکست‌ها یا برک‌اوت‌ها در الگوهای قیمت مختلفی از جمله محدوده‌های رنج، الگوهای مثلث، سروشانه و پرچم اتفاق می‌افتند. شکست به این معنا نیست که قیمت بطور قطع در مسیر پیش‌بینی‌شده حرکت خواهد کرد و اغلب هم حرکت نمی‌کند.
وقتی قیمت پس از شکست یک سطح، دوباره به سطح قبلی باز می‌گردد شکست شکست کاذب (false breakout) نام دارد و اغلب فرصت معاملاتی را در خلاف جهت شکست نشان می‌دهد. شکست‌ها می‌توانند بزرگ یا کوچک باشند.
به هنگام وجود ثبات در قیمت، یا درواقع دوره‌های کوتاهی که حرکات قیمت در یک محدوده خاص نوسان می‌کند، شکست‌های یک روند می‌توانند پتانسیل سودی عالی ایجاد کنند.
در یکی دیگر از استراتژی‌های پرایس اکشن، چگونگی شکل گرفتن میله‌های قیمت در یک نوع خاص از نمودار بررسی می‌شود. به عنوان مثال، هنگام استفاده از استراتژی‌های کندل استیک (نمودارهای شمعی)، معامله‌گران از استراتژی‌هایی مانند الگوی کندل (شمع) پوششی استفاده می‌کنند.
همنچنین معامله‌گران از محدوده‌های حمایت قیمت و مقاومت که به آنها فرصت‌های معاملاتی خوبی می‌دهد بهره می‌گیرند. محدوده‌های حمایت و مقاومت در مناطقی هستند که قیمت پیش از این میل به بازگشت داشته است. قیمت ممکن است در آینده به چنین محدوده‌ایی واکنش نشان دهد.
چگونه روند بازار را تشخیص دهیم
یکی از اولین مراحل یادگیری معامله با پرایس اکشن، عبارتست از تشخیص بازار رونددار از بازار رنج. محدوده رنج یا بازار رنج به بازاری گفته می‌شود که روند خاصی در آن وجود ندارد و قیمت در یک محدوده خاص نوسان می‌کنند.
استراتژی تعقیب روند یکی از استراتژی‌هائی است که بیشترین احتمال موفقیت را داراست و اگر بخواهید در بازار سود کنید، باید آنرا بخوبی فرا بگیرید.
بطور خلاصه زمانی بازار را صعودی می‌دانیم اگر در نمودار قیمت، سقف‌ها و کف‌های بالاتر شکیل شود (higher highs and higher lows) و روند نزولی زمانی است که کف‌ها و سقف‌های پایین‌تر از قبل تشکیل شود.
مزایا و مشکلات پرایس اکشن
اگر از یک استراتژی پرایس اکشن آگاهی داشته باشید، معمولا نیاز به تحقیق بیشتر نخواهید داشت. یک دارایی با شرایط خاص قیمتی که احتیاج دارید پیدا کنید یا منتظر شکل گرفتن آن شرایط باشید.
یک مزیت دیگر پرایس اکشن این است که شما با این استراتژی اغلب ورودها و خروج‌های مطلوب‌تری در مقایسه با بسیاری از روش‌های مبتنی بر اندیکاتور خواهید داشت.
با اینکه اندیکاتورها از قیمت به عنوان مبنای خود استفاده می‌کنند، اغلب مواقع سیگنال‌ها را خیر دیر صادر می‌کنند و از پرایس اکشن جا می‌مانند.
با تمرکز صرف روی قیمت، به جای صبرکردن برای اطلاعاتی که قرار است از یک اندیکاتور جامانده به دست بیاورید، اطلاعات را در زمان واقعی به دست خواهید آورد.
خودکار کردن استراتژی‌های پرایس اکشن دشوار است و این یک مشکل محسوب می‌شود. به این معنا که شما خودتان باید مراقب ایجاد الگوها باشید و معامله را نمی‌توانید اتوماتیک کنید.
این برای اکثر افراد مشکل خاصی نیست، اما اگر میخواهید ربات معامله‌گری بسازید که برایتان معامله کند، بسیاری از استراتژی‌های پرایس اکشن با این فرآیند سازگار نیستند.
پرایس اکشن یک استراتژی کامل نیست. همانطور که در سایر انواع استراتژی‌های معاملاتی معاملات زیان‌ده خواهید داشت، با استفاده از پرایس اکشن نیز برخی از معاملات شما موفق نخواهد بود.
با اینکه پرایس اکشن روی کاغذ عالی به نظر می‌رسد، تنها هنگامی متوجه عملکرد قیمت خواهید شد که خودتان وارد معامله شوید.
اگر قیمت بالاتر برود و شما خرید کنید، قیمت ممکن است کمی بعد شروع به افت کند.
هرگز نمی‌توانید بطور کامل از چنین شرایطی اجتناب کنید. تنها مسئله‌ای که اهمیت دارد این است که بیش از آنچه در معاملات زیان‌ده از دست می‌دهید در معاملات سودده سود کسب کنید. یادگیری این کار به زمان و تمرین احتیاج دارد.
نتیجه گیری
همه معامله‌گران تازه‌کار از یادگیری معامله بر اساس پرایس اکشن سود می‌برند. یادگیری خواندن و تفسیر حرکات نمودار قیمت خود تبدیل به یک سیستم معاملاتی می‌شود و پیاده‌سازی سایر ابزارهای تحلیلی مانند اندیکاتورها نیز می‌تواند به شما کمک کند.
استراتژی‌های پرایس اکشن بسیاری وجود دارند اما شما برای شروع فقط به یادگیری یک مورد احتیاج دارید. سپس تعداد استراتژی‌هایی که در آن مهارت دارید را بالا ببرید و بهترین مورد را براساس بازار و شخصیت خودتان انتخاب کنید.
پیش از یادگیری استراتژی‌های بیشتر پرایس اکشن، با همان یک استراتژی به سود برسید. معامله‌گری بر اساس پرایس اکشن، تضمین‌کننده سود نیست. این کار فقط سبک بهتری از معامله را پیش پای شما قرار می‌دهد اما برای یادگیری به زمان و تمرین نیاز دارد.