حق تقدم چیست و چگونه از آن استفاده کنیم ؟
درصورتی که یک شرکت بعد از افزایش سرمایه سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند که به آن حق تقدم می گویند
Warning: Undefined property: WP_Error::$taxonomy in /home/admin/domains/sahamir-ac.com/public_html/wp-content/plugins/elementor-pro/modules/query-control/classes/elementor-post-query.php on line 255
حق تقدم چیست و چگونه از آن استفاده کنیم
حق تقدم چیست و چگونه از آن استفاده کنیم
افرادی که به‌تازگی سرمایه گذاری در بورس را شروع کرده اند، ممکن است به صورت کامل با مفهوم حق تقدم آشنایی نداشته باشند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در گزارش سهامیر در این باره بنویسیم و بیشتر درباره این موضوع توضیح دهیم. پس اگر به صورت کامل با این مفهوم آشنایی ندارید درادامه این گزارش با ما همراه باشید.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
حق تقدم سهام چیست؟
حق تقدم سهام چیست؟
همانطور که می دانید هنگامی که یک شرکت افزایش سرمایه می دهد، به نسبت درصد افزایش سرمایه تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا می کند. (اگر با افزایش سرمایه آشنایی ندارید می توانید گزارش افزایش سرمایه سهامیر را مطالعه کنید) حال به دلیل اینکه سهامداران یک شرکت خواهان حفظ حقوق و منافع خود در شرکت هستند، این انتظار را دارند که بعد از افزایش سرمایه شرکت، درصد مالکیت خود در شرکت را نسبت به قبل از افزایش سرمایه حفظ بکنند.
به همین دلیل براساس قانون تجارت این حق برای سهامداران شرکت در نظر گرفته می شود. بر این اساس، درصورتی که یک شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند. به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می شود.
مثال برای حق تقدم سهام
فرض کنید شرکتی ۵۰ درصد افزایش سرمایه می دهد. در نتیجه تعداد سهام آن شرکت نیز به همین نسبت افزایش پیدا می کند. حال فرض کنید شما ۱۰۰۰ سهم از این شرکت را قبل از افزایش سرمایه داشته اید. در صورتی که این شرکت افزایش سرمایه بدهد و تعداد سهام شما تغییری نکند. میزان مالکیت شما در شرکت نسبت به حالت قبل از افزایش سرمایه، کاهش پیدا می کنند.
به همین دلیل، برای اینکه درصد مالکیت شما ثابت بماند، شرکت این حق را به شما می دهد که به نسبت درصد افزایش سرمایه، حق تقدم در خرید سهام جدید منتشر شده داشته باشید. در نتیجه شما به اندازه ۵۰ درصد از تعداد سهام جدیدی که داشته اید، حق تقدم سهام خواهید داشت. پس در این حالت ۵۰۰ حق تقدم خرید سهام (۵۰% از ۱۰۰۰ سهم شما) به شما تعلق خواهد گرفت.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
نحوه استفاده از حق تقدم سهام
نحوه استفاده از حق تقدم سهام
دقت داشته باشید که فقط زمانی که شرکت سهام جدید برای فروش منتشر کند، این قضیه صادق است؛ یعنی در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی. ولی مثلا در افزایش سرمایه از محل سود انباشته، سودی که متعلق به سهامداران شرکت است تبدیل به سهام می شود. اینجا دیگر حق تقدم سهام معنی ندارد. بعد از اینکه این افزایش شرکت در مجمع تصویب شد، یک فرم برای سهامداران ارسال می شود که به آن گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می شود.
در این فرم اطلاعات افزایش سرمایه شرکت مشخص شده است؛ مثلا در مثال قبلی شما گواهی خرید ۵۰۰ حق تقدم خواهید داشت. اگر شما تمایل داشته باشید که درصد مالکیت خود در شرکت را حفظ کنید و در افزایش سرمایه شرکت کنید، باید این فرم را طی مهلتی که شرکت مقرر کرده، پر کرده و برای شرکت ارسال کنید. در صورتی که این کار را انجام ندهید، از نظر شرکت شما تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه ندارید.
در شکل زیر می توانید یک نمونه از فرم گواهی حق تقدم سهام را مشاهده کنید:
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟
چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟
هنگامی که شما فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر کرده اید، باید به همان نسبت نیز برای شرکت آورده نقدی داشته باشید. در نتیجه باید به ازای هر گواهی که دارید مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت نمایید. همانطور که می دانید ارزش اسمی هر سهم در ایران در حال حاضر ۱۰۰۰ ریال است. در نتیجه به ازای هر گواهی که دارید و ۱۰۰۰ ریالی که پرداخت می کنید ۱ عدد سهم به شما تعلق خواهد گرفت.
در صورتی که در مهلت مقرر این ۱۰۰۰ ریال را پرداخت کنید، بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس به ثبت می رسد، حق تقدم های شما نیز به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی خواهد شد. این پروسه معمولا بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.
نحوه فروش حق تقدم
از آنجایی که برخی از سهامداران ممکن است تمایلی نداشته باشند که در افزایش سرمایه شرکت کنند، باید امکانی برای عدم شرکت آنها در افزایش سرمایه نیز در نظر گرفته بشود. به همین دلیل بعد از برگزاری مجمع شرکت یک نماد حق تقدم نیز در بازار برای آن شرکت تعریف می شود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق های خود را به فروش برسانند؛ مثلا اگر شرکت ایران خودرو با نماد خودرو افزایش سرمایه بدهد، نماد حق تقدم آن خودروح خواهد بود.
در مثالی که زدیم شما ۱۰۰۰ سهم خودرو و ۵۰۰ حق خودرو بعد افزایش سرمایه خواهید داشت. شما می توانید مثل سهام عادی حق تقدم خود را نیز از طریق کارگزاری و یا از طریق سیستم آنلاین به فروش برسانید. معمولا قیمت حق تقدم به اندازه همان مبلغ اسمی (۱۰۰۰ ریال) از قیمت سهم عادی کمتر است. البته این اختلاف می تواند به دلایل متعددی کمتر یا بیشتر از این عدد نیز باشد.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
دامنه نوسان در حق تقدم
دامنه نوسان در حق تقدم
دامنه نوسان برای خرید و فروش نماد حق تقدم شرکت‌ها ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی است؛ یعنی یک نماد حق تقدم در طول روز می تواند مثبت ۱۰ درصد و منفی ۱۰ در صد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد. پس افرادی که آن را خرید و فروش می کنند باید با این علم که ریسک این کار بیشتر از خرید و فروش سهام عادی است، این کار را انجام بدهند.
چرا که در این حالت در طول روز در بیشترین حالت می تواند حدود ۲۰ درصد نوسان داشته باشد. در صورتی که این دامنه نوسان برای سهام عادی نزدیک به ۱۰ درصد است.
برای مثال در شکل زیر تصویر نماد حق تقدم گروه دارویی سبحان را می بینید که دامنه نوسان مجاز آن نسبت به قیمت پایانی روز گذشته، ۱۰ درصد است.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
نماد حق تقدم چه مدت باز است؟
نماد حق تقدم چه مدت باز است؟
نماد حق تقدم یک شرکت فقط در طی یک بازه زمانی مشخصی قابلیت خرید و فروش دارد، نه برای همیشه. طبق قوانین بورس این بازه زمانی نباید کمتر از ۶۰ روز باشد. معمولا همین بازه ۲ ماهه نیز برای معاملات در نظر گرفته می شود.
طی این بازه افرادی که تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه ندارند حق خود را می فروشند. همچنین افرادی که در مجمع سهامدار نبوده اند می توانند این حق تقدم ها را خریداری کنند.
افرادی که به تازگی این حق تقدم ها را بخرند، باید مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز کنند تا تبدیل به سهم عادی شود. البته خیلی از افراد نیز این حق ها را مانند سهام عادی خرید و فروش می کنند و از نوسانات آن سود می برند.
حق تقدم استفاده نشده چیست؟
حال ممکن است فردی فرم شرکت در افزایش سرمایه شرکت را تکمیل نکند و همچنین حق تقدم خود را نیز در مهلت معین شده به فروش نرساند. در این حالت اصطلاحا به این حق تقدم ها، حق تقدم استفاده نشده گفته می شود.
در این حالت، شرکت آنها را از طریق آگهی و به روش حراج به فروش می رساند. سپس کارمزدهای فروش از مبلغ مربوطه کسر شده و باقیمانده آن را به حساب سهامداران واریز می کند.
قیمتی که این حق تقدم ها به فروش می رسد معمولا نزدیک به قیمت آخرین روزهای معامله نماد حق تقدم است؛ اما ممکن است از آن کمتر و یا بیشتر هم باشد.
در نهایت این نکنه را مد نظر داشته باشید که هر فردی که در زمان برگزاری مجمع شرکت سهامدار باشد، مشمول تصمیمات مجمع از قبیل افزایش سرمایه و … می شود. پس حق تقدم سهام به افرادی تعلق می گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهامدار بوده اند.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
نتیجه گیری
نتیجه گیری
یکی از روش‌های تأمین مالی برای اصلاح ساختار مالی شرکت و یا توسعه طرح‌ها و پروژه‌های خود، استفاده از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران است.
در این حالت سهامداران فعلی برای شرکت در افزایش سرمایه در اولویت اول هستند که آن حق تقدم است؛ اما بقیه فعالین بازار سرمایه نیز می‌توانند در این افزایش سرمایه شرکت کنند.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
16 پاسخ
1-آیا زمان مجاز برای پرداخت هزینه اسمی سهم (که در اطلاعیه آمده) برای پرداخت هزینه است یا ارسال مدارک؟
آیا میتوان مدارک را چند روز بعد برای شرکت ارسال کرد یا باید تا همان تاریخ ارسال شده باشد؟
امکان ارسال مدارک چند روز بعد از واریز هم وجود دارد و الزامی برای یکسان بودن تاریخ ندارید
سلام میخواستم بدونم توی این ۳ تا ۶ ماهی که طول میکشه حق تقدم به سهم اصلی تبدیل بشه.تکلیف مثبت ومنفی های سهام به چه صورتی خواهد بود.آیا اصلا توی این چند ماه + _ خواهد داشت؟
سلام
بله سهم اصلی در حال معامله است و تغییرات بازار چه مثبت و چه منفی روی اون اعمال میشن
سلام.ما الان از شرکت کویر، سهام حق تقدم کویرح ۳۱۴۰۰ سهم را دریافت کردا م و شرکت تعداد سهام ۱۵۷۰۰ قابل خرید برایمان مشخص کرده و گفته پول واریز کنید. حالا اگه من این پول را واریز کردم دیگه نباید سهام کویرح را بفروشم؟
سلام
بعد از اینکه مبلغ حق تقدم رو واریز کردید بعد از چند ماه سهام حق تقدم شما به سهام عادی تبدیل میشه و میتونید اونو به قیمت سهم کویر بفروشید. در غیر این صورت باید صبر کنید تا سهام کویرح قابل فروش بشه.
سلام بر اساس تقسیم ارث به من ۳۰۰۰ حق تقدم شرکتی داده شده ولی از تاریخ اون ۲ماه گذشته ایا راهی هست حق تقدم رو زنده کنم؟
سلام
با شرکت تماس بگیرید اگر زمان پذیره نویسی حق تقدم تموم نشده باشه شما میتونید با واریز ۱۰۰ تومن به ازای هر سهم به حساب شرکت حق تقدم رو به سهم عادی تبدیل کنید در غیراین صورت شرکت بعد از فروش حق تقدم مبلغ ارزش اسمی رو از ارزش کل کم میکنه و مابقی رو به حساب شما واریز میکنه.
سلام روزتون بخیر…من دوروز پیش حق تقدم داناح رو خریدم و ممکنه که هیچوقت به سهم عادی تبدیل نشه؟؟؟
سلام
برای تبدیل حق تقدم به سهم عادی باید به اندازه سهم های حق تقدی که به شما تعلق گرفته مبلغ ۱۰۰ تومان به حساب شرکت واریز کنید. برای اطلاع از جزئیات نحوه پرداخت و شماره حساب با شرکت تماس بگیرید.
حق تقدم به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ شرایط خرید آن چیست؟
به کسانی که سهام شرکت را در تاریخ مجمع فوق‌العاده در اختیار داشته باشند حق‌تقدم تعلق می‌گیرد. این افراد می‌توانند حق‌تقدم خود را در بورس به سایر سرمایه‌گذاران واگذار نمایند (فروش حق در مهلت پذیره¬نویسی یا فروش توسط شرکت).
برای خرید حق تقدم در بازار نیاز به شرایط خاصی نیست. تنها باید بتوانید در مهلت مقرر شده برای پذیره¬نویسی آن را بفروشید یا اینکه با پرداخت مبلغ اسمی سهام (واریز مبلغ ۱۰۰۰ ریال به حساب شرکت) در افزایش سرمایه و تبدیل حق به سهم شرکت نمایید.
ایا از طریق کارگزاری اگاه مثل بعضی از کارگزاری های دیگر امکان تبدیل حق تقدم به سهام وجود دارد؟
درصورتی‌که سهامدار بخواهد حق تقدم خود را به سهم تبدیل کند، لازم است در یک بازه ۶۰ روزه، مبلغ اسمی سهام را معادل حق تقدمی که در اختیار دارد به حساب شرکت پرداخت کند و فرم شرکت در افزایش سرمایه را تکمیل نماید. تمام اطلاعات اعم از زمان دوره پذیره نویسی ۶۰ روزه، شماره‌حساب شرکت و فرم افزایش سرمایه در سایت کدال اطلاع‌رسانی می‌شود.
میشه فرمول حق تقدم رو بگید؟
قیمت تئوری = قیمت قبل از افزایش + (درصد افزایش سرمایه * 100 تومان / (1+درصد افزایش سرمایه))
در این حالت سهامداران به ازای هر سهم به اندازه درصد افزایش سرمایه حق تقدم دریافت میکنند مثلا در افزایش سرمایه 100 % به ازای هر سهم یک حق تقدم و در افزایش سرمایه 50% به ازای هر دو سهم یک حق تقدم دریافت می شود. بنابراین تفاوت حق تقدم و سهام در این است که برای تبدیل حق تقدم به سهام لازم است مبلغ اسمی هر سهم 100 تومانی پرداخت شود و قیمت سهم پس از برگزاری مجمع افزایش سرمایه رابطه زیر را دارد:
قیمت حق تقدم = قیمت سهام پس از مجمع – مبلغ اسمی ( 100 تومان)
با توجه به هر دو فرمول ارائه شده میتوان قیمت هر حق تقدم را به صورت زیر محاسبه نمود:
قیمت حق تقدم = (قیمت سهم قبل از مجمع – 100 تومان )/ (1+درصد افزایش سرمایه)
برای مثال اگر قیمت سهمی قبل از مجمع 300 تومان باشد و شرکت 50 درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی داشته باشد اولا سهامدار به ازای هر دو سهم یک حق تقدم دریافت میکند ثانیا ارزش حق تقدم برابر است با :
ارزش حق تقدم = (100-300)/(1+0.5)=133.3 تومان
در نظر داشته باشید که ارزش سهم پس از برگزاری مجمع برابر 233.3 تومان بوده و اختلاف آن با ارزش حق تقدم همان 100 تومان خواهد بود.