حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس به چه معناست؟
تنها تفاوتی که برای اصطلاح حراج پیوسته و حراج ناپیوسته وجود دارد، مربوط به دامنه نوسان شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس می باشد.
مقدمه
مقدمه
در این گزارش سهامیر ابتدا به تعریف حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس و فرابورس می پردازیم. سپس به ذکر مواقعی می پردازیم که نماد معاملاتی شرکتی با حراج ناپوسته روبرو می شود و در نهایت با مثال هایی کاربردی، هر یک از دو اصطلاح حراج پیوسته و حراج ناپیوسته را مورد بررسی قرار می دهیم.
لازم به ذکر است که تعریف اصطلاح های حراج پیوسته و حراج ناپیوسته برای بازار بورس و فرابورس مشابه یکدیگر می باشد و تنها تفاوتی که وجود دارد، مربوط به دامنه نوسان شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس می باشد که در این گزارش به این موضوع نیز پرداخته شده است.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
منظور از حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس و یا فرابورس چیست ؟
منظور از حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس و یا فرابورس چیست ؟
منظور از حراج پیوسته در بورس و یا فرابورس این است که به محض تطبیق قیمت خریدار با قیمت فروشنده، معامله انجام می شود.
به عنوان مثال فرض کنید در زمان مشخصی از ساعات معاملاتی بازار سرمایه (بین ساعت 9 تا 12:30)، سفارش خرید نمادی را ثبت کنید، با توجه به اینکه در بازه زمانی حراج پیوسته سفارش خودتان را ثبت کرده اید، به محض اینکه با قیمت مد نظر شما فروشنده ای وجود داشته باشد، معامله صورت می گیرد.
اما در حراج ناپیوسته، در یک بازه زمانی مشخص (معمولا ۳۰ دقیقه)، معامله ای صورت نمی گیرد و بعد از این مدت زمان، در صورتی که قیمت پیشنهادی خریدار با قیمت پیشنهادی فروشنده برابر باشد، معامله و به تبع آن کشف قیمت صورت می گیرد.
بنابراین می توان اینگونه نتیجه گرفت که در مدت زمان حراج ناپیوسته، امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش وجود دارد اما در این مدت زمان معامله ای انجام نمی شود.
به عنوان مثال در فاصله زمانی 8:30 تا 9 صبح که به آن حراج ناپیوسته (یا پیش گشایش) گفته می شود، هیچ معامله ای صورت نمی گیرد و فقط در صورتی که در راس ساعت 9 قیمت خریدار با قیمت فروشنده برابر باشد، معامله صورت می گیرد.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
در چه مواقعی کشف قیمت با حراج ناپیوسته صورت می گیرد ؟
در چه مواقعی کشف قیمت با حراج ناپیوسته صورت می گیرد ؟
معمولا به 5 دلیل رایج، نمادهای معاملاتی شرکت های مختلف مشمول بازگشایی با حراج ناپیوسته می شوند. در ادامه به طور اختصار به این 5 دلیل می پردازیم :
1- برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و یا مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده :
در صورتی که هدف از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می گیرد، اما در صورتی که برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه هدفی به غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود نقدی داشته باشد (مانند انتخاب حسابرس و بازرس قانونی)، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.
در صورتی که هدف از برگزاری مجمع عمومی به طور فوق العاده، تغییر میزان سرمایه شرکت (افزایش سرمایه) باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت اما اگر دلیل برگزاری این نوع مجمع هر موضوعی به غیر از افزایش سرمایه باشد (مانند انتخاب اعضای هیئت مدیره)، بازگشایی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.
2- افشای اطلاعات با اهمیت :
اگر افشای اطلاعات با اهمیت شرکت های ثبت شده نزد سازمان در گروه الف قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر در گروه ب قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می شود.
3- قانون نوسان 50 درصد :
در صورتی که طبق این قانون، نماد معاملاتی شرکتی متوقف شود، نماد معاملاتی حداکثر 2 روز کاری پس از توقف، با محدودیت دامنه نوسان با حراج ناپیوسته بازگشایی می شود.
4- گره معاملاتی :
در صورتی که نماد معاملاتی شرکتی مشمول گره معاملاتی شود، در ابتدای روز معاملاتی بعد با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.
5-مظنون بودن معاملات به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت :
در صورتی که معاملات نماد شرکتی مظنون به استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت باشد، سازمان بورس می تواند ضمن اعلام به عموم، نماد معاملاتی شرکت را متوقف کند. بازگشایی نماد معاملاتی پس از بررسی های لازم، با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
پروسه بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و پیوسته
پروسه بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و پیوسته
در حراج پیوسته و ناپیوسته ابتدا بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج ناپیوسته 30 دقیقه ای با اعمال یک مرحله پیش گشایش، شروع و با اجرای حراج ناپیوسته پایان می یابد.
پس از این مرحله، معاملات از طریق حراچ پیوسته در زمان باقیمانده تا پایان جلسه معاملاتی و در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت انجام می شود.
قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است. دامنه نوسان مجاز روزانه برای شرکت های پذیرفته شده در بورس (شامل بازار اول و دوم) و همچنین شرکت های پذیرفته شده در بازار اول و دوم فرابورس برابر 5 درصد می باشد. همچنین دامنه نوسان مجاز روزانه برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه فرابورس به ترتیب برابر 3، 2 و 1 درصد می باشد.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
در صورتی که در حراج ناپیوسته کشف قیمت صورت نگیرد، چه اتفاقی رخ خواهد داد ؟
در صورتی که در حراج ناپیوسته کشف قیمت صورت نگیرد، چه اتفاقی رخ خواهد داد ؟
در صورتی که در حراج ناپیوسته، معامله ای صورت نپذیرد (به دلیل برابر نبودن قیمت پیشنهادی خریدار با قیمت پیشنهادی فروشنده)، یا معاملات انجام شده در دوره حراج ناپیوسته توسط سازمان بورس تایید نگردد، به تشخیص سازمان بورس و پس از اطلاع رسانی، حراج ناپیوسته برای یک بار دیگر در همان جلسه معاملاتی یا در 90 دقیقه ابتدایی جلسه بعد قابل تکرار خواهد بود.
در صورتی که مجدد کشف قیمت در حراج ناپیوسته فرابورس و یا بورس صورت نگیرد، آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته خواهد بود.
در صورت قیمت گذاری حق تقدم سهام برای اولین بار پس از افزایش سرمایه و همچنین در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده، در صورت عدم کشف قیمت پس از 2 نوبت حراج ناپیوسته، حراج ناپیوسته تا کشف قیمت تکرار می شود.
در زمان عرضه حق تقدم استفاده نشده، مدت زمان حراج ناپیوسته از شروع عملیات حراج آغاز و تا پایان جلسه معاملاتی ادامه خواهد داشت.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
مثال های کاربردی از حراج پیوسته و حراج ناپیوسته
مثال های کاربردی از حراج پیوسته و حراج ناپیوسته
به عنوان اولین مثال از حراج پیوسته و ناپیوسته در بورس به بررسی نماد معاملاتی سپ از بازار دوم بورس می پردازیم. مجمع عمومی عادی سالیانه این شرکت به منظور تقسیم سود نقدی، 18 فروردین ماه 99 برگزار شده است.
پیشتر در این گزارش به این موضوع اشاره شد که اگر دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، تقسیم سود نقدی باشد، کشف قیمت باید از طریق حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت صورت گیرد.
بنابراین، این نماد معاملاتی در 23 فرودین ماه 99 برای مدت زمان 30 دقیقه در حالت مجاز-محفوظ قرار گرفته است و پس از این مدت زمان، کشف قیمت در حراج ناپیوسته صورت گرفته و پس از آن تا پایان روز معاملاتی، نوسان قیمت در دامنه نوسان مجاز 5 درصد (حراج پیوسته) ادامه پیدا کرده است. همانطور که در شکل 1 (برگرفته از سایت پارس سرمایه) ملاحظه می کنید، در این تاریخ، قیمت پایانی نسبت به روز معاملاتی قبل 18/51 درصد رشد داشته است.
شکل 1- حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان در نماد معاملاتی سپ (بازار دوم بورس)
به عنوان دومین مثال از حراج پیوسته و ناپیوسته ، به بررسی نماد معاملاتی کیسون از تابلو زرد بازار پایه فرابورس می پردازیم. نماد معاملاتی این شرکت به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف در تاریخ 12 آبان ماه 98 متوقف شده است.
پیشتر نیز در این گزارش به این نکته اشاره شد که اگر افشای اطلاعات با اهمیت در گروه الف باشد، بازگشایی نماد معاملاتی باید با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت گیرد.
بنابراین، این نماد معاملاتی در 18 آبان ماه 98 برای مدت زمان 30 دقیقه در حالت مجاز-محفوظ قرار گرفته و پس از این مدت زمان، کشف قیمت از طریق حراج ناپیوسته صورت گرفته و پس از آن تا پایان روز معاملاتی، نوسان قیمت در دامنه نوسان مجاز 3 درصد (حراج پیوسته) ادامه پیدا کرده است. همانطور که در شکل 2 (برگرفته از سایت پارس سرمایه) ملاحظه می کنید، در این تاریخ، قیمت پایانی نسبت به روز معاملاتی قبل 11/26 درصد رشد داشته است.
شکل 2- حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان در نماد معاملاتی کیسون (تابلو زرد بازار پایه فرابورس)
به عنوان سومین و آخرین مثال از حراج پیوسته و ناپیوسته ، مجدد به بررسی نماد معاملاتی کیسون می پردازیم. نماد معاملاتی این شرکت به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت گروه ب در تاریخ 9 آذر 98 متوقف شده است.
با توجه به اینکه افشای اطلاعات با اهمیت در گروه ب می باشد، بازگشایی نماد معاملاتی باید با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت گیرد.
بنابراین، این نماد معاملاتی در 12 آذر ماه 98 برای مدت زمان 30 دقیقه در حالت مجاز-محفوظ قرار گرفته است و پس از این مدت زمان، کشف قیمت از طریق حراج ناپیوسته صورت گرفته و پس از آن، تا پایان روز معاملاتی نوسان قیمت در دامنه نوسان مجاز 3 درصد (حراج پیوسته) ادامه پیدا کرده است.
همانطور که در شکل 3 (برگرفته از سایت پارس سرمایه) ملاحظه می کنید، در این تاریخ، قیمت پایانی نسبت به روز معاملاتی قبل 4/93 درصد رشد داشته است. باید توجه داشته که در این روز معاملاتی، حداکثر امکان رشد 6 درصدی قیمت پایانی وجود داشته است (3 درصد بابت حراج ناپیوسته و 3 درصد بابت حراج پیوسته).
شکل 3- حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان در نماد معاملاتی کیسون (تابلو زرد بازار پایه فرابورس)
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
نتیجه گیری
نتیجه گیری
در مطالب فوق گفتیم که حراج پیوسته یعنی بعد از ثبت سفارش و تطبیق فیمت های خرید و فروش، معامله انجام می شود ولی اگر این تطبیق صورت نگیرد حراج ناپیوسته است یعنی شرکتی تعداد سهام داران آن کم است و درصد نقد شوندگی پایین دارد.
حالا برای معامله ی آن در طول روز پنج قیمت در ساعات مختلف کاری پیشنهاد می شود که این کار برای این گونه شرکت ها با سهام شناور پایین، مناسب است که باعث عدم دستکاری قیمت و کشف قیمت واقعی می شود.
- دیپارتمان آموزش عالی
- مدرک انحصاری
- تاییدیه جهانی
10 پاسخ
حراج پیوسته و ناپیوسته دقیقا چیه؟
حراج پیوسته یعنی معاملات به شرط به توافق رسیدن خریدار و فروشنده در آن واحد صورت می پذیرد اما حراج ناپیوسته یعنی سهم برای مدتی کوتاه معمولا 30 دقیقه ای در وضعیت سفارش گیری قرار میگیرد و معاملات آن پس از کشف قیمت در همان دامنه نوسان صورت می پذیرد.
آیا حراج پیوسته و حراج ناپیوسته به معنای تخفیف و زیر قیمت سهم معامله کردن است؟
خیر به هبچ عنوان، این دو حراج صرفا به دلیل به توافق رسیدن خریدار و فروشنده در یک قیمت مشخص میباشند که البته این دو حراج با یکدیگر تفاوت هایی نیز دارند.
حراج ناپیوسته در چه زمانی صورت میپذیرد؟
پس از بسته بودن سهم به مدت چند روز و به یکی از دلایلی که در ادامه ذکر میشود که عبارتند از: برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و یا فوق العاده، افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف یا ب، تغییر 50 درصدی قیمت سهم و…
میتونین به اختصار بفرمایید ساز و کار صف بندی به چه صورت هست ؟ فقط مسئله زمان ارسال درخواست مطرح است ؟ چگونه در کسری از ثانیه ده هزار درخواست به صف میشود
هر سهم هر روز در دامنه نوسان امکان معامله شدن دارد. مثلا بین ۱۰۰ تومان تا ۱۰۳ یا ۱۰۵ تومان (بسته به بورسی یا فرابورسی بودن سهم)
سفارش گذاری بین ۱۰۰ تا ۱۰۳ یا ۱۰۵ اتفاق می افتد. اگر سهم فروشنده کم داشته باشد، صف خرید می شود. اگر سهم فروشنده زیاد داشته باشد به گونه ای که خریدار نباشد، صف فروش می شود.
در سفارش گذاری، معیار، قیمت در بازه نوسان روزانه است. بعد تاریخ ثبت سفارش. شما که ۱۰۰۰ سهم ۱۰۲۰ ریالی را ساعت ۱۰:۲۳ ثبت سفارش برای خرید می کنید، جلوتر از فردی هستید که ۱۰۰۰ سهم ۱۰۱۹ ریالی را ساعت ۱۰:۲۲ یا ۱۰:۲۵ دقیقه ثبت سفارش خرید می کند. یعنی قیمت، مقدم بر زمان ثبت سفارش است.
در کسری از ثانیه میلیون ها درخواست ثبت می شود و این قدرت هسته معاملاتی است که البته این روزها، یادگار فخیمه آلمانی ها برای ایرانیان،با مشکلات عدیده ای روبرو شده است.
سلام حراج نا پیوسته بدون نوسان رو میشه توضیح بدید مثلا شستا یهو قیمت اخرش تو حراج نا پیوسته ۲ برابر شد و در اخرم نماد متوقف و هیچ معامله ای صورت نگرفت مگه درصد نوسان ۵ نیست پس چرا شستا ۲ برابر شد قیمت اخرش رو تابلو؟ من گیج‌شدم واقعا ؟ سهمی که ۱۴۰۰ بود یهو قیمت اخرش شد ۲۸۰۰ بعنی سهم باز بشه از ۲۸۰۰ مبفروشن؟ با تشکر از شما
به اطلاع می رساند،نماد معاملاتی شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی(شستا)با توجه به افشای اطلاعات با اهمیت گروه الف بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیزم حراج آماده انجام معامله می باشد.لازم به ذکر است زمان انجام معامله در نماد مذکور از ساعت ۱۲:۳۵ الی ۱۳:۴۵ می باشد.و همچنین دوره سفارش گیری از ساعت ۱۲:۳۵ الی ۱۲:۴۵ خواهد بود. مدیریت عملیات بازار شرکت بورس اوراق بهادار تهران